اتوکلاو چیست و چگونه کار میکند؟
معنی واژه ی اتوکلاو به زبان فارسی به معنای دستگاه خود قفل شونده می باشد.این دستگاه نوعی دستگاه از جنس فولاد است که بسیار بزرگ می باشد و در واقع به عنوان نوعی محفظه فشار در فرآیند های صنعتی که نیاز به فشار و دمایی بالا دارند مورد استفاده قرار می گیرد. شرکت نوردکار سازنده انواع اتوکلاو صنعتی و بیمارستانی.
این دستگاه توسط چارلز چمبرلند در سال ۱۸۷۹ اختراع شد.
اتوکلاو صنعتی دستگاهی است که برای از بین بردن و نابود سازی میکروب ها و باکتری ها از طریق روش هایی نظیر روش شیمیایی و فیزیکی همراه با بهره گیری از بخار آب استفاده می شود.
این دستگاه نوعی استریل کننده به حساب می آید که بیشترین کاربرد و استفاده را در مراکز بهداشتی و درمانی دارد.
اتوکلاو در حجم های مختلف بسته به نوع کاربرد و کاربری که دارند ساخته و تولید می شوند در
حجم های پایین بیشتر در آزمایشگاه ها و دندان پزشکی ها و در حجم های بزرگتر در واحد های
صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند.
جهت انجام اعمال استریل با دستگاه اتوکلاو صنعتی باید بسیاری از موارد را رعایت نمود که به برخی از آنها اشاره می کنیم ،
مانند:دمای انتخاب شده،مدت زمان انجام کار،میزان فشار داخل دستگاه،آماده کردن نمونه ها و در زمانیکه اتوکلاو پمپ وکیوم دارد باید درستی و صحت عملکرد پمپ وکیوم را بررسی نمود.
اتوکلاو ها از بخش ها و تجهیزات مختلفی از جمله : دریچه ی ایمنی،فشار سنج و درب اتوکلاو،المنت های دمایی،خروجی بخار،برد دیجیتال (جهت تنظیم کردن زمان و دما) ، لوله خروجی از داخل اتاقک مخصوص اعمال استیریلیزاسیون.
دستگاه اتوکلاو در ابعاد و اندازه های متفاوتی ساخته می شوند.
کوچکترین دستگاه اتوکلاو به شکل رومیزی می باشد و بزرگترین آنها نیز دستگاه های پیچیده تر و حرفه ای تری می باشند.
اساس عملکرد دستگاه اتوکلاو :
برای استریل کردن مواد مختلف و همچنین ابزار آزمایشگاهی و پزشکی و … می توان از فشار ها و
دماهای متفاوتی استفاده کرد،
به طور کلی دو نوع دما و فشار برای استفاده در اتوکلاو وجود دارد:
- دمای ۱۲۱ درجه سانتی گراد به همراه فشاری برابر با ۲ / ۱ بار
- دمای ۱۳۴ درجه سانتی گراد به همراه فشار ۲ / ۲ بار
در چه مواردی می توان از اتوکلاو استفاده کرد؟
- برای استریل و سترون نمودن ابزار و لوازم آلوده
- برای ظروف مورد استفاده در نمونه گیری از قبیل لوله ها ، ظروف و سوزن ها همگی باید استریل شوند.
- برای تهیه مواد مورد استفاده در کشت باکتری شناسی لوله های آزمایش ،ظرف های محیط کشت باکتری جهت جلوگیری از آلودگی این وسایل.
روش کار اتوکلا :
اساس کار اتو کلاو ها عموما با فشار می باشد . پمپ خلاء در ابتدای مراحل استریل بوسیله ی مکشی که دارد هوای موجود در درون محفظه را خالی و تخلیه می نماید و پس از آن بخار نیز وارد دستگاه می شود.
در هنگام تخلیه هوا ،هوای داخل بسته ها و محفظه به بیرون رفته و هر چقدر مدت زمان مکش بیشتر باشد جایگزینی بخار هم موثرترخواهد بود ،فشار منفی موجود درون محفظه سبب دشوارتر شدن خارج سازی هوا نیز می شود.
به همین علت دستگاه اتوکلا خودکار این امکان را می دهد که کاهش فشار یا عمل تخلیه و وارد شدن بخار در چند مرحله صورت پذیرد و فراهم شود.
در این روش بخار راندمان بیشتر و بالاتری نسبت به تخلیه تنها را دارد.
انواع دستگاه اتوکلاو صنعتی :
اتوکلاو نوع N : در این نوع دستگاه اتوکلاو ابزاری را که بدون پوشش می باشند استریل و ضد عفونی
می کند.
اتوکلاو نوع B : این نوع دارای یک پمپ وکیوم خیلی قوی و قدرتمند می باشد که ابزار و وسایل
جامد پوشش دار و بدون پوشش را استریل می نماید.
اتوکلاو نوع S : این دستگاه ممکن است بدون پمپ خلاء کار کند و همین طور ابزارآلات با پوشش
و بدون پوشش را هم ضد عفونی و استریل می کند.
موارد استفاده دستگاه اتوکلا :
- مراکز بهداشتی
- صنایع غذایی
- دامپزشکی
- دندان پزشکی
- آزمایشگاه های میکروبیولوژی
- صنایع شیمیایی
- اتوکلاو بیمارستانی
دستورات لازم برای استفاده از اتوکلاو صنعتی:
- آبگیری دستگاه:طبق دستور العمل لازم و میزانی که هر دستگاه نیاز دارد درون آن آب بریزید.
- وسایل و ابزاری را که نیاز به استریل شدن دارند درون اتاقک و محفظه قرار دهید.
- درب دستگاه را ببندید.
- شیر تخلیه بخار را ببندید.
- دو شاخه برق را به پریز متصل نمایید.
- کلید برق مربوط به دستگاه را در حالت روشن قرار دهید.
در ابتدا دکمه پاور را بزنید تا دستگاه شروع به آماده ی کار شود.
نمایشگر دمای محفظه و اتاق استریل را نشان می دهد وقتی که دکمه ی تایمر را بزنید مدت زمان استریل به نمایش در می آید.
با فشردن دکمه تایمر در حالت نمایش دما و زمان تنظیم شده برای استریل و یا مدت زمانی که از انجام عملیات استریل باقیمانده نمایش داده می شود.
با فشردن دکمه ی استارت، چراغ و همچنین هیتر نیز روشن می شوند و دکمه ی استارت تا پایان عمل استریل غیر فعال و بی اثر می شود.
زمانی که دما به آن میزان درجه ی تنظیم کارخانه رسید چراغ استریل روشن می شود و با به اتمام رسیدن زمان استریل چراغ های هیتر خاموش می شوند.
بعد از به پایان رسیدن مراحل استریلیزاسیون و ضدعفونی دستگاه را خاموش نمایید و شیر تخلیه بخار را باز نمایید.
برای مشاوره و یا خرید اتوکلاو صنعتی و بیمارستانی و … می توانید با کارشناسان ما در گروه صنعتی نوردکار تماس بگیرید.
